بررسی تاثیر باز بودن تجارت بر فقر در ایران با رویکرد سیستم معادلات همزمان

در ادبیات اقتصادی چنین بحث می‌شود که اقتصادهای باز در مقایسه با اقتصادهای بسته سریع‌تر رشد می‌کنند. با توجه به نقش بالقوه و با اهمیت تجارت در رشد اقتصادی، هدف از این مطالعه بررسی تاثیر باز بودن تجارت بر فقر در ایران طی سال‌های 1392-1352 است. بر اساس مبانی نظری باز ­بودن ­تجارت از طریق کانال‌های چند­وجهی فقر را تحت تاثیر قرار می‌دهد، و این کانال­ها می‌توانند در طول زمان و مکان اثرات متقابل بر روی هم داشته باشند. به دلیل پیچیدگی این رابطه و این ­که رویکرد تک معادله­ای معمول، می‌تواند بسیاری از تعیین کننده­ها و عوامل موثر بر فقر که توسط روندهای اقتصادی یکسان تولید می‌شوند را نادیده گرفته و منجر به دستیابی به نتایجی گمراه کننده شوند، لذا به منظور در نظر گرفتن فرآیندهای تعاملی پویا بین عوامل مختلف موثر بر فقر، و پر کردن خلاء موجود در مطالعات داخلی، در این مطالعه از یک مدل مبتنی بر رویکرد سیستم معادلات همزمان و روش برآوردگر حداقل­ مربعات ­سه­مرحله­ا‌ی استفاده شده است.یافته‌های تحقیق بیانگر آن است که باز بودن تجارت موجب افزایش رشد اقتصادی شده و به صورت غیر­مستقیم از طریق رشد اقتصادی بر فقر تاثیر گذاشته است. همچنین نتایج نشان دهنده رابطه مستقیم تولید حقیقی با شاخص نابرابری است، به طوری که نابرابری با رشد اقتصادی در دوره مورد مطالعه افزایش یافته است. براساس نتایج تحقیق، بازبودن تجارت به صورت مستقیم (بدون لحاظ اثرات آن بر رشد و توزیع درآمد) نیز موجب افزایش فقر در طول دوره مورد مطالعه شده است.